
رژیم غذایی افراد دیابتی باید شامل غذاهای غنی از فیبر، کربوهیدراتهای پیچیده، پروتئینهای سالم و چربیهای غیر اشباع باشد. همچنین، باید مصرف قند و کربوهیدراتهای ساده، چربیهای اشباع و ترانس، و سدیم را محدود کرد. انتخابهای هوشمندانه در میان وعدهها و مصرف به اندازه غذاها کلید کنترل قند خون و پیشگیری از عوارض دیابت است. در این نوشته وب سایت ایران رژیم سعی دارد اطلاعات شما را نسبت به این موضوع بالا ببرد. همراه ما بمانید.
دیابت چیست
دیابت یک بیماری مزمن است و زمانی رخ میدهد که پانکراس انسولین کافی تولید نمیکند یا بدن بهطور مؤثر از انسولین تولید شده نمیتواند استفاده کند. انسولین هورمونی است که قند خون را تنظیم میکند. هایپرگلیسمی یا افزایش قند خون، شایعترین علامت دیابت کنترل نشده است و در طول زمان منجر به آسیبهای جدی به بسیاری از دستگاههای بدن، به ویژه اعصاب و عروق خونی میشود
چگونه دیابت را تشخیص دهیم
دیابت نوع یک را اغلب می توان در عرض چند روز یا چند هفته تشخیص داد؛ چون علائم دیابت شدید هستند. این علائم عبارتند از
- تکرر ادرار که در آن حجم ادرار زیاد شده است بیمار هر بار که ادرار می کند مقادیر زیادی ادرار دفع می کند
- خشکی دهان و تشنگی بیش از حد
- احساس ناگهانی خستگی
- کاهش وزن بدون دلیل
- تاری دید
دیابت نوع دو به آهستگی ایجاد شده و علائم کمتری نیز ایجاد می کند. معمولا هنگام تشخیص دیابت نوع 2، بطور متوسط 5 سال از ابتلا به این بیماری می گذرد. در شروع، علائم دیابت نوع ۲شبیه دیابت نوع 1 می باشد ولی چون به آهستگی ایجاد می شود معمولا توجه بیمار را به خود جلب نمی کند
سایر علایم دیابت نوع دو
- احساس سوزش و مورمور شدن در دستها و پاها
- تاخیر در التیام زخمها و بریدگیها
- عفونت های ادراری
- ناتوانی جنسی
چون تشخیص علائم دیابت نوع 2 خیلی مشکل است، معمولا این بیماری در آزمایشات چک آپ و یا دوره ای تشخیص داده می شوند. درصد قابل ملاحظه ای از مردان که بعلت ناتوانی جنسی مراجعه می کنند، پس ار بررسی مشخص می شود که دارای بیماری دیابت نوع 2 هستند که از وجود آن مطلع نبوده اند. گاها قند خون بیمار بالا است ولی هنوز معیارهای دیابت را ندارد که به آن حالت پیش دیابت می گویند. سرانجام درصد قابل ملاحظه ای از این بیماران مبتلا به دیابت خواهند شد
عوامل خطرساز ابتلا به دیابت
- سن بالاتر از 45 سال
- چاقی به ویژه چاقی شکمی
- داشتن والدین برادر یا خواهر مبتلا به دیابت
- ورزش کمتر از دو بار در هفته
- بالا بودن فشار خون چربی خون
علایم دیابت
- شخص متوجه تغییرات پوستی ناخوشایند می شود
هنگام بروز این تغییرات فرد متوجه قسمتهایی تیره و ضخیمتر روی پوستش میشود و لکههای زبر و مخملی روی سطح پوست بهخصوص در نواحی چینخوردگیها یا جاهایی که پوست بدن تا میشود، مثل نواحی پشت گردن، آرنج، قوزک پا یا پنجههای دست به چشم میخورند. این ضایعات پوستی اغلب، هشدار میدهند که سطح قندخون بیش از حد بالا رفته است و در واقع علامت بروز دیابت هستند.
البته این اختلالات پوستی که اکانتوزیس نیگریکانس نامیده میشوند ممکن است ریشهی وراثتی داشته باشند یا به دلیل مشکلات هورمونی بهوجود بیایند. هر زمان که فردی با علائم این بیماری پوستی به من مراجعه میکند، اولین اقدامی که صورت میگیرد انجام تست قندخون برای فرد مبتلاست زمانی که فرد مبتلا به دیابت میشود، انسولین بالا، رشد سلولهای پوست و ملانین (رنگدانههای طبیعی) پوست را افزایش میدهد.
تراکم رنگدانههای تولید شده، باعث بهوجود آمدن لکههای تیرهتر و مخملیشکل روی پوست میشوند وقتی این علائم دیده شدند و تست قندخون انجام شد، ممکن است دو حالت اتفاق بیفتد
بیمار از قبل مبتلا به دیابت بوده است و بیماری او کهنه شده
احتمال بیشتری دارد که فرد در ابتدای راه باشد
اگر فرد کمتر از ۵ کیلوگرم وزن از دست داده باشد، یعنی به تازگی به دیابت مبتلا شده است و این احتمال وجود دارد که بیماری خفیفتر باشد و بتوان این ضایعات پوستی را مداوا کرد. در غیر اینصورت متخصص پوست میتواند با استفاده از لیزردرمانی یا درمانهای موضعی آنها را از بین ببرد
بینایی فرد بدون هیچ دلیلی بهتر می شود
با عرض پوزش، در این مورد اگر ناگهان متوجه شدید میتوانید عینکتان را کنار بگذاریداصلا چیز خوبی نیست پس هیجانزده و خوشحال نشوید. هرچند همه فکر میکنند تاری دید یا کم شدن بینایی یکی از نشانه های دیابت است، اما در حقیقت بهبود بینایی فرد هم میتواند یکی از نشانه های دیابت باشد
خارش زیاد
میدانم که این یک مطلب علمی و پزشکی است و اینکه فردی با شکایت از خارش شدید نزد پزشک برود کمی احمقانه بهنظر میرسد، اما در واقع اینطور نیست. از آنجایی که دیابت موجب اختلال گردش خون میشود.
بدن خشکی و درد را تجربه خواهد کرداز آنجایی که تعدادی از بیمارانی که دیابت آنها تازه تشخیص داده شده بود، از خارش اندامهای انتهایی بدنشان مثل انگشتان دست و پا شکایت داشتند، پزشکان این علامت را هم در کنار سایر نشانه های دیابت قرار دادند چنانچه استفادهی منظم از مرطوبکنندهها این مشکل را برطرف نکند، توصیه میشود حتما فرد مبتلا در مراجعهی بعدی خود به پزشک، موضوع را با او در میان بگذارد
کاهش شنوایی
اگر خدایی نکرده به خودتان آمدید و دیدید که مدام در حال زیاد کردن صدای تلویزیون هستید یا هنگام گفتوگو با دیگران تا زمانی که چندبار حرفهایشان را با صدای بلند تکرار نکنند چیزی از مکالمهتان نمیفهمید، حتما از پزشکتان بخواهید برایتان یک آزمایش قندخون بنویسد از دست دادن شنوایی یا کم شدن آن میتواند از اولین علائم بروز دیابت باشد.
افراد مبتلا به قندخون بالاتر از سطح نرمال که هنوز نشانه های دیابت در آنها مشاهده نشده است، ۳۰ درصد بیشتر از کسانی که سطح گلوکوز خونشان نرمال است ممکن است دچار آسیب شنوایی شوند محققان بر این باورند که دیابت رگهای خونی و اعصاب گوش داخلی را دچار آسیب میکند و این آسیب، شنوایی فرد را کمتر از حد معمول میکند
عفونت های مخمری
اگرچه عفونتهای مخمری اغلب در بافت واژن اتفاق میافتند، اما این بدان معنا نیست که آقایان به طور کامل در برابر آنها مصونند. مخمر از قند اضافی تغذیه میکند که میتواند در عرق، ادرار و مخاط ترشح شود. بر همین اساس، امکان ایجاد عفونتهای مخمری تقریبا در هر جای پوست و به ویژه در نقاط مرطوب بدن وجود دارد. ضعف سیستم ایمنی کنترل این نوع از عفونتها را در بیماران دیابتی دشوار میکند
خروپف
حدود نیمی از بیماران دیابتی نوع ۲ هنگام خواب، اختلال تنفسی دارند. بنابراین اگر فردی فهمید که در خواب با صدای بلند خروپف میکند یا در طول روز خیلی خوابآلود است، هر چه زودتر بهتر است تست قندخون بدهد. ۲۳ درصد از بیماران مبتلا به آپنهی انسدادی خواب خفیف یا متوسط که مشکل رایجی است، احتمالا طی ۵ تا ۶ سال آینده ممکن است مبتلا به دیابت شوند.
هرچند نمیتوان این دو را دقیقا بهم ربط داد، اما یک رابطهی مهم بین این اختلال تنفسی خواب و دیابت وجود دارد بدن بیماران مبتلا به این اختلال تنفسی، هنگام خواب هورمون استرس منتشر میکند و سطح قندخون را بالا میبرد
تشنگی و گرسنگی
اتفاقی که در دیابت میافتد این است که بدن بیمار توان پردازش گلوکز را در خون از دست میدهد. آب از داخل سلولها برای شستن گلوکز اضافی خارج میشود اما در جریان این فرآیند تمام مواد مغذی مهم برای بدن از جمله گلوکز از بین میروند. برآیند تمام اینها ایجاد یک چرخه کمآبی و گرسنگی است که خوردن و آشامیدن بیشتر تنها باعث استمرار آن میشود
مشکل نعوظ
اختلال نعوظ در مردانی که از دیابت کنترل نشده رنج میبرند، احتمالا در آسیب به رشتههای عصبی و رگهای خونی ریشه دارد. از آنجایی که این اختلال رابطه زناشویی را تحت تاثیر قرار میدهد، مردان دیابتی که با این مشکل روبه رو هستند لازم است به پزشک مراجعه کنند
تار شدن دید
بالا و پایین رفتن ناگهانی قند خون می تواند قابلیت تمرکز چشم را بهم بزند و باعث تاری دید و اختلال در بینایی شود و به محض اینکه میزان قند خون به حالت طبیعی بر گردد مشکل بینایی از بین می رود
زخم و عفونت های سمج
قند خون بالا گردش خون را کند می کند به همین دلیل طول میکشد تا پوست بتواند خود را ترمیم کند به عنوان مثال ترمیم کبودی ها و بریدگی ها بیش از مدت زمان معمول طول می کشد این وضعیت حتی باعث رشد باکتری ها و قارچ می شود که به معنای عفونت دوباره مخصوصا روی پوست است
تهوع و استفراغ
وقتی دیابت کنترل نشده به از دست دادن سریع وزن منجر میشود، یعنی بدن بیمار با سرعتی غیرقابل تحمل چربی میسوزاند. این فرآیند کتون میسازد که ممکن است سطح خطرناکی از آن در خون فرد بیمار تجمع کرده و به ایجاد وضعیت مرگباری موسوم به کتواسیدوز دیابتی منجر شود. این کتونها در بیمارانی که معده حساسی دارند باعث تهوع و حتی استفراغ میشود
علت ایجاد دیابت
علت دیابت و بسیاری از بیماریهای دیگر ریشه در عادات اشتباه غذایی دارد. ما برای سوزاندن کالری اضافه، هیچ تلاشی نمیکنیم و با کوچکترین بهانهایی قید ورزش کردن را میزنیم. علت بیماری قند این است که فقط میخواهیم شکم را سیر کنیم اما اصلا به ارزش و تنوع غذایی دقت نداریم.
شما در طی روز چقدر میوه تازه مصرف میکنید؟ چقدر آب مینوشید؟ آیا شما هم شامتان را دیروقت و چرب و چیلی میخورید؟ آیا در رژیم غذاییتان خبری از بشقاب سبز است؟ پاسخ به این سوالات علل دیابت را مشخص میکند.
علت دیابت نوع یک چیست؟
اگر به دیابت نوع یک مبتلا هستید باید بدانید که مشکلی در غده پانکراس وجود دارد. پانکراس همان لوزالمعده است. سوال این است که علت بیماری قند نوع یک چه ارتباطی با این غده دارد؟ برای پانکراس دو وظیفه اصلی تعریف میشود:
- کمک به هضم غذا که عملکرد برونٰٰریز آن است.
- کمک به تنظیم قند خون بدن که عملکرد درونریز آن است.
دو هورمون انسولین (Insulin) و گلوکاگون (Glucagon) توسط این غده ترشح میشوند. احتمالا با انسولین آشنا هستید و میدانید که این هورمون باعث کاهش قند خون میشود. هورمون دیگر یعنی گلوکاگون به افزایش سطح قند خون در بدن کمک میکند.
همین قدر اطلاعات کافی است تا به راحتی درک کنید که چرا یکی از مهمترین دلایل دیابت نوع ۱ به عملکرد نادرست غده پانکراس بازمیگردد.
اینطور به نظر میرسد که دیابت نوع یک، نوعی بیماری خود ایمنی است. یعنی بدن به طور اشتباه به خودش حمله میکند. در مرض قند نوع یک، سیستم ایمنی سلولهای بتای لوزالمعده را مهاجم شناسایی کرده و آنها را از بین میبرد. این سلولها مسئول تولید انسولین هستند. حالا حدس بزنید چه اتفاقی میافتد؟ غده پانکراس دیگر قادر به تولید هورمونهایی مانند انسولین نخواهد بود. به همین دلیل دیابت نوع یک بروز میکند.
پزشکان بر این باور هستند که برخی افراد ژنهای خاصی دارند که آن را از پدر یا مادر خود به ارث میبرند. این ژنها ریسک بروز این نوع مرض قند را در آنها افزایش میدهد. به همین دلیل یکی از مهمترین علل دیابت نوع یک، وراثت شناخته شده است. البته گاهی اوقات یک محرک محیطی مانند ویروس نیز منجر به این بیماری میشود. با این حال بروز این بیماری با سبک زندگی و رژیم غذایی ارتباطی ندارد
علت دیابت نوع دو چیست؟
تا اینجا فهمیدیم که برای تنظیم قند خون بدن به هورمونهایی مانند انسولین نیاز دارد. در دیابت نوع یک اصلا انسولینی وجود ندارد که بخواهد قند خون را تنظیم کند. آیا علت دیابت نوع یک هم همین است؟ در مرض قند تیپ ۲، بدن انسولین تولید میکند اما در برابر آن مقاومت وجود دارد. حالا مقاومت در برابر انسولین یعنی چه؟
وقتی چلو کباب یا پیتزا پپرونی میخورید، آنها به همین شکل مورد استفاده بدن قرار نمیگیرند. سیستم گوارش آنها را به اجزای کوچکی تقسیم میکند تا انرژی مورد نیاز سلولهای بدن تامین شود.
یکی از آنها قندی به نام گلوکز است. حالا سیستم گوارش این قند را حاضر کرده است اما چگونه باید آن را به سلولهای بدن برساند؟ اینجاست که انسولین وارد عمل میشود. این هورمون گلوکز را به سمت سلولها هدایت میکند تا انرژی مورد نیاز آنها تامین شود.
وقتی مقاومت به انسولین در بدن ایجاد میشود، یعنی سلولهای بدن پاسخ درستی به این هورمون نمیدهند و به این ترتیب گلوکز نمیتواند وارد سلول شود. خب، وقتی گلوکز نمیتواند وارد سلول شود به نظر شما در کجا تجمع میکند؟ بله، کاملا درست حدس زدید. گلوکز در خون افزایش مییابد و به این ترتیب دیابت نوع یک بروز میکند. سوال مهمی که باید الان بپرسید این است که اصلا چرا مقاومت به انسولین در بدن ایجاد میشود؟
علت مقاومت به انسولین چیست؟
بالا بودن چربی خون از مهمترین دلایل مقاومت به انسولین است. اسیدهای چرب آزاد در خون، واکنش سلولهای بدن را مختل میکنند. مصرف کالری زیاد و چربی اضافی بدن دو فاکتور مهم در افزایش اسیدهای چرب آزاد هستند. به همین دلیل است که میگویند علت دیابت نوع یک ارتباط مستقیم با پرخوری، اضافه وزن و چاقی دارد.
این عوامل زمینه را برای مقاومت به انسولین فراهم میکنند. همین لحظه نگاهی به اندام خود داشته باشید، اگر جزء آن افرادی هستید که چربی شکمی دارند باید به حال آن فکری کنید. اینطور به نظر میرسد که چربیهای شکمی، اسیدهای چرب آزاد بیشتری را وارد خون میکنند. به همین دلیل علل دیابت نوع دو را در دو فاکتور اصلی رژيم غذایی و سبک زندگی نادرست خلاصه میکنند.
در دیابت نوع ۲، بدن به خوبی از انسولین استفاده نمیکند. به همین دلیل قند خون در سطح نرمال قرار ندارد. حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد بیماران با این نوع مرض قند دست به گریبان هستند. این بیماری به تدریج و در طی سالیان متمادی رخ میدهد. بروز آن در بزرگسالان شایعتر است.
ممکن است به این بیماری مبتلا باشید اما هیچ نشانهایی را درک نکنید. آزمایش خون بهترین روش برای تشخیص زودهنگام آن است. داشتن سبک زندگی سالم، کاهش وزن، رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی منظم به پیشگیری از این بیماری کمک موثری میکنند.
علت دیابت در کودکان چیست
دلایل دیابت نوع یک در کودکان
- سابقه خانوادگی
ریسک بروز این بیماری در آن دسته از کودکانی که والدین آنها با این بیماری درگیر هستند، بیشتر است.
- ژنتیک
برخی ژنها، خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ را افزایش میدهند.
- نژاد
به نظر میرسد این بیماری در برخی نژادها بیشتر دیده میشود.
- عوامل محیطی
برخی عوامل محیطی مانند ابتلا به بیماریهای ویروسی میتواند از دلایل دیابت نوع یک در کودکان باشد.
در دوران دیابت بارداری چه چیزی نخوریم
محصولات لبنی با چربی بالا:
مصرف مقادیر زیادی از پنیر چرب، کره، شیر و دیگر محصولات لبنی با چربی بالا میتواند میزان جذب کالری و چربی را افزایش دهد.
غذاهای سرخ شده:
سیبزمینی سرخ شده، ماهیچه مرغ سرخ شده، ناگت و دیگر غذاهایی که با روشهای گریل، طبخ میشوند، در لیست غذاهایی که قند را بالا می برند قرار گرفته و مصرفشان باید محدود شوند.
غذاهای پرفیبر:
مصرف مواد غذایی با میزان بالای فیبر مانند غلات کامل، برنج قهوهای و نخود فرنگی باید با وسواس بالایی مصرف شوند، زیرا ممکن است سطح قند خون را تحت تأثیر قرار دهند.
میوههای خیلی شیرین:
هر چند میوهها به طور کلی سالم هستند و به عنوان بخشی از رژیم غذایی مناسب میتوانند مصرف شوند، اما مصرف میوههای خیلی شیرین مانند انبه و خرما به دلیل محتوای بالای قندشان باید محدود شود.
در هر صورت، مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا برنامه غذایی مناسبی را برای شما تنظیم کند. بهتر است با رعایت تناسب در تغذیه، سلامتی خود و جنین را حفظ کنید.
تغذیه در درمان دیابت، نقش اساسی دارد. مهم نیست که دیابت نوع یک خطرناک است یا نوع دو و یا اینکه شما به کدام نوع دیابت مبتلا هستید. تغییر در سبک تغذیه و لایف استایل، از جمله مواردی است که باید در درمان و کنترل این بیماری در نظر گرفته شود.
لیست غذاهایی که قند را بالا می برند
در صورتی که نیاز به کنترل قند خون خود دارید، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید. با این حال، برخی از غذاها و نوشیدنیها معمولاً باعث افزایش سریع قند خون میشوند و باید به دقت مصرف شوند. در زیر غذاهایی که برای قند خون ضرر دارد غذاها و سبب افزایش آن می شوند، آورده شده است:
1 _ قند و شکر
مصرف قند و شکر زیاد منجر به افزایش قند خون میشود. زمانی که شما مواد شیرین کننده مثل قند، شکر، شیرینیها، کیکها، کلوچهها و شکلات را مصرف میکنید، قند در بدن شما سریعاً جذب میشود و سطح قند خونتان را بالا میبرد.
در صورتی که با قند خون بالا یا دیابت دست و پنجه نرم میکنید، مصرف قند و شکر باید بهطور کامل کنترل شود. معمولاً پزشکان و متخصصان تغذیه توصیه میکنند که افراد با مشکلات قند خون بالا یا دیابت به جای قند و شکر، از جایگزینهای طبیعی و کم قند مانند موارد زیر استفاده کنند:
شیرین کنندههای طبیعی: میتوانید به جای قند و شکر از شیرین کننده طبیعی استفاده کنید. این شیرین کننده ها مانند استویا و عسل طبیعی و خرما به اندازه توصیه شده توسط پزشک؛ هستند.
استویا نام گیاهی است که دارای گلیکوزید های طبیعی است. این ماده خاصیت شیرین شدن دارد. مناسب ترین جانشین شکر، استویا و شیرین کننده های درست شده از این گیاه می باشد.
میوههای تازه: در صورتی که نیاز به شیرینی دارید، بهتر است از میوههای تازه با قند طبیعی استفاده کنید. با این حال، مقدار مصرف میوه های بدون قند برای افراد دیابتی نیز باید مطابق با توصیه پزشک یا متخصص تغذیه باشد.
مهمترین نکته در خصوص قند و شکر این است که به میزان مصرف خود دقت کنید و با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید تا برنامه غذایی مناسب برای شما تنظیم شود.
2 _ نان سفید و غلات
مصرف نان سفید، برنج سفید، آرد سفید و سایر محصولات غلات پرکربنه معمولاً باعث افزایش سریع قند خون میشود. این محصولات بیشتر از قند ساده تشکیل شدهاند. به طوری که هنگام مصرف، قند موجود در آنها به سرعت هضم و سبب افزایش قند خون در بدن میشود.
در کل، توصیه میشود که در برنامه غذایی خود از منابع غلات کامل، آرد های گندم کامل و نانهای کامل استفاده کنید تا اثرات نامطلوب بر روی سطح قند خون را کاهش دهید. البته مقدار مصرف غلات و آردها نیز باید مطابق با راهنمایی پزشک یا متخصص تغذیه شما باشد.
3 _ خرما
خرما، یک میوه خوشمزه و مغذی است اما قند طبیعی بالایی دارد. امری که آن را در لیست غذاهایی که قند را بالا می برند قرار میدهد. به همین دلیل، مصرف خرما میتواند باعث افزایش قند خون، به ویژه در افرادی که مشکل قند خون بالا یا دیابت دارند، شود.
در صورتی که قند خون بالایی دارید، توصیه میشود در مصرف خرما زیادهروی نکنید و مقدار مصرف را با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید. آنها میتوانند بر اساس وضعیت شما، مقدار مناسب و زمانبندی مصرف خرما را تعیین کنند.
همچنین، توجه به این نکته مهم است که خرما میوهای با خواص مغذی مانند فیبر، ویتامینها و مواد معدنی است. بنابراین، در صورتی که مقدار مصرف خرما را در حد معقول و تعیین شده توسط پزشک خود رعایت کنید، میتوانید از فواید مغذی آن بهرهمند شوید.
4 _ موز و انبه
انبه و موز نیز حاوی قندهای ساده مانند گلوکز و فرکتوز هستند که میتوانند سریعاً در بدن هضم و سطح قند خون را افزایش دهند. در صورت داشتن دیابت و سطح خون بالا، توصیه میشود مصرف موز و انبه را محدود یا کنترل کنید.
در همین راستا، مصرف متعادل موز و انبه به عنوان بخشی از رژیم غذایی سالم و متنوع میتواند مفید باشد. این میوهها حاوی فیبر، ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها هستند که به سلامتی کلیه شما کمک میکنند. با این حال، در هر صورت مقدار مصرف را در حد معقول رعایت کنید.
همچنین میوه های هستند که برای افراد دیابتی مناسب هستند و تاثیر بسیار کمی در قند خون می گذارند. شما می توانید از این میوه ها به عنوان میان وعده استفاده کنید. حتی می توانید برای اثر بخشی بهتر، میوه ها را به همراه یک ژله رژیمی بدون قند تهیه کنید. اما مهم ترین خواص ژله رژیمی چیست؟ سلامت پوست و مو، کمک به بهبود بیماری های دستگاه گوارش از پر اهمیت ترین خواص ژله برای بیماران دیابتی می باشد.
5 _ آبمیوهها و نوشابهها و سایر نوشیدنی های شیرین
مصرف زیاد این محصولات ممکن است منجر به افزایش قند خون شود و برای افرادی که مشکل قند خون بالا یا دیابت دارند، مشکلات جدی ایجاد کند.
در صورت داشتن قند خون بالا یا دیابت، توصیه میشود مصرف آبمیوهها و نوشابهها را محدود کنید. انتخاب آبمیوههای طبیعی و بدون قند، یا مصرف میوههای تازه به جای آنها، میتواند گزینه بهتری باشد. یا اگر گاهی اوقات هوس آبمیوه می کنید، حتما آبمیوه ای را انتخاب کنید که قند کمتر و کربوهیدرات مورد نیاز شما را داشته باشد.
درباره نوشابهها، نوشیدن نوشابههای گازدار، شیرینشده و دارای قند بالا نیز میتواند منجر به بالا رفتن قند خون شود. بهتر است مصرف این نوشابهها را به میزان بسیار محدودی محدود کنید یا به جای آنها از آب معمولی، آب نارگیل، آب لیمو و ترکیبات طبیعی بدون قند استفاده کنید. میزان مصرف آبمیوهها و نوشابهها بستگی به وضعیت شما و توصیه پزشک یا متخصص تغذیه دارد.
اگر طرفدار قهوه و یا چای در روز هستید، حتما از خوردن قند و یا سایر شیرینی هایی که با شکر تهیه می شوند، اجتناب کنید. قهوه خود را بدون شکر و یا خامه مصرف کنید. در وعده صبحانه از مصرف چای شیرین شده با شکر خود داری کنید. در صورتی که نمی توانید مزه تلخ چای و قهوه و سایر نوشیدنی های گرم و دمنوش ها را تحمل کنید، از شکر استویا برای شیرین کردن و طعم دهی استفاده کنید.
6 _ غذاهای پرچرب
غذاهای چرب معمولاً شامل مواد چربی اشباعشده هستند که میتوانند بر سلامتی تأثیر منفی داشته باشند. این نوع غذاها ممکن است باعث افزایش وزن، افزایش سطح کلسترول خون، افزایش خطر بیماریهای قلبی_عروقی و مشکلات دیگر مرتبط با سلامتی شوند.
در زیر برخی از مهمترین غذاهای پرچرب که در لیست غذاهایی که قند را بالا می برند قرار دارند معرفی شدهاند:
غذاهای سرخ شده: مصرف زیاد غذاهایی که به روشهای سرخ شده طبخ میشوند، باعث افزایش چربیهای اشباعشده در بدن میگردند. به عنوان مثال، سیبزمینی سرخ شده، ناگت، ساندویچها با مقدار زیاد مایونز و سس، و پیتزاها میتوانند غذاهای پرچربی باشند.
محصولات پر چرب: برخی از محصولات غذایی مانند گوشت قرمز، مرغ حاوی پوست (مرغ بریانی)، چربیهای حیوانی (مثل گوشت و مرغ چرب، پنیر چرب، کره و روغن چرب)، تخم مرغ و محصولات لبنی با چربی بالا دارای مقادیر زیادی چربی اشباعشده هستند. مصرف مقدار زیادی از این منابع میتواند به افزایش کلسترول خون و مشکلات قلبی_عروقی منجر شود.
شیرینیها: کیکها، بیسکوییتها و دسرهای شیرینیپزی که حاوی مقدار زیادی روغن، کره، شکر و چربی هستند، غذاهایی پرچرب به حساب میآیند.
توصیه میشود مصرف غذاهای پرچرب را محدود کرده و به جای آنها از منابع چربی سالم مانند روغنهای نباتی ناخالص، آووکادو، ماهیهای چرب غنی از امگا-۳ (مانند ماهی سالمون و ماهی ماکرل)، مغزها و دانههای روغنی استفاده کنید. همچنین، رعایت تناسب در تغذیه، مصرف مقادیر مناسب از چربیها و ترکیبات مغذی دیگر مهم هستند.
7 _ غلات شیرین شده
غلات شیرینشده معمولاً غلات صبحانه هستند که با قند یا شیرینکنندههای اضافی طعم شیرینتری پیدا کردهاند و در لیست غذاهایی که قند را بالا می برند، قرار میگیرند. این شیرینکنندهها ممکن است شامل شکر، شیره افزوده شده، میوه خشک شده یا شیرین کنندههای مصنوعی باشند.
مصرف غلات شیرینشده ممکن است باعث افزایش مصرف قند و کالری شود. بنابراین، اگر قند خون بالا یا دیابت دارید، مصرف این نوع غلات را به مقدار متعادل محدود کنید یا به جای آنها از غلات سالم با کمترین میزان قند استفاده کنید. برای این منظور میتوانید طرز تهیه صبحانه برای افراد دیابتی را مطالعه و یک صبحانه سالم و خوشمزه درست کنید.
8 _ میوه های خشک شده
میوه خشک یکی از تنقلات مورد استفاده و محبوب ایرانی ها است که در سفره های غذایی روزانه و یا در میهمانی های ما یافت می شود. فرایند خشک کردن میوه با از دست دادن آب آن همراه است. در این صورت غلظت مواد قندی در میوه افزایش پیدا می کند. مثلا قند کشمش که خشک شده میوه انگور است، 4 برابر از نوع تازه آن بیشتر است. پس در صورتی که نیاز به میوه در رژیم خود دارید، از میوه های تازه و مجاز دیابت استفاده کنید.
رژیم غذایی افراد دیابتی در ماه رمضان
روزه داران دیابتی چی بخورند؟
هنگامی که ساعات روشنایی روز به اتمام میرسد، روزه به پایان رسیده و فرد تا طلوع آفتاب زمان دارد غذا بخورد و نوشیدنی بنوشد تا بدنش در شرایط مناسب تغذیهای قرار بگیرد. برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند، غذا خوردن به اندازه کافی و مهمتر از آن نحوه تغذیه سالم و خوردن غذاها و نوشیدنیهای مناسب حائز اهمیت است.
مبتلایان به دیابت بخاطر ماهیت بیماری خود باید در مورد تغذیه اطلاعات مناسبی داشته باشند و بدانند کدام مواد غذایی ممکن است قند آنها را به سرعت یا به آهستگی بالا ببرد.
برای مثال کربوهیدراتها منبع انرژی هستند و مقدار زیادی انرژی تولید میکنند اما میتوانند منجر به بالارفتن قند خون شوند. این مهم بخصوص برای افرادی که مبتلا به دیابت نوع 2 هستند، میتواند مشکلزا باشد.
در این میان طبیعی است که کربوهیدراتهای با شاخص گلیسمیک پایین مثل برنج قهوهای، نانهای کامل(غلات کامل) و سبزیجات، گزینههای مناسبتری نسبت به برنج سفید، نان سفید و غیر غلات کامل و یا سیب زمینی باشند
آیا شیرینی برای دیابتی روزه دار مضر است؟
واقعیت این است که ساعات طولانی روزهداری ممکن است میل شدیدی به خوردن شیرینی ایجا کنند و باید هم اشاره کرد که شیرینیها ممکن است یک خوردنی محبوب در زمان افطار باشند، اما حتما میدانید که شیرینیها برای جلوگیری از بالارفتن سطح قند خون خوب نیستند. اگر میخواهید شیرینی یا شکلات( اصطلاحا کربوهیدراتهای سفید) مصرف کنید، بهتر است که صرفهجویی کنید و تا جایی که میتوانید به قطعات کوچکتر رضایت بدهید
اگر میزان قند خون شما به علت افطار یا سحر به میزان خیلی شدید افزایش یافت، حتما با پزشک دیابتولوژیست خود مشورت کنید و شاید بهتر باشد روزه گرفتن را ادامه ندهید.
بهترین پروتئین برای افراد دیابتی
پروتئینها منبع خوبی از انرژی هستند و آرامتر از کربوهیدراتها جذب میشوند؛ بنابراین میتوانند گزینه مناسبی برای دیابتیها باشند. اما افرادی که علائم بیماری کلیه ناشی از دیابت دارند قبل از افزایش قابل توجه از میزان پروتئین مصرفی خود، حتما باید از پزشک خودشان راهنمایی بخواهند.
مغزها و آجیل، ماهیهای چرب، آووکادو، زیتون و روغن زیتون منابع عالی انرژی هستند و در عین حال به افزایش میزان (HDL) (کلسترول خوب خون) کمک میکنند. (مطلب اصول تغذیه دیابتی ها کمک بسزایی به شما خواهد کرد)
نتیجه گیری
این گزینهها راههای مناسبی برای به دست آوردن انرژی است که در طی روز به دلیل روزه بودن به بدن تزریق نمیشوند. این روند تغذیه ای انرژی را به شما میرساند و در عین حال باعث میشوند که به راحتی بتوانید سطح قند خون خود را تحت کنترل نگه دارید
کسانی که قند دارند چه چیزهایی باید بخورند
افراد که دیابت دارند باید مواد غذایی که حاوی پروتئین و فیبر هستند را در اولیت برنامه غذایی خود قرار دهند. همچنین نباید مصرف کربوهیدرات را فراموش کنید. زیرا که از افت قند خون شما جلوگیری می کنند.
پیشنهاد می کنیم حتما مواد غذایی زیر را در برنامه غذایی خود قرار دهید:
- انواع گوشت های پروتئینی:
گوشت مرغ و بوقلمون،گوشت گوساله بدون چربی، انواع ماهی و میگو
سبزیجات و میوه های کم کربوهیدرات:
کلم بروکلی، هویج، سبزیجات رنگی، گوجه فرنگی، ذرت، توت فرنگی، کیوی
- انواع مغزها:
بادام زمینی، گردو، پسته و بادام درختی
میوه های کم قند:
میوههایی مانند توتفرنگی، زغالاخته و سیب
- انواع منابع پروتئینی:
تخم مرغ، شیر در صورت تحمل لاکتوز، لبنیات کم چرب
- مصرف غلات کامل:
نان های قهوه ای و سبوس دار، برنج قهوه ای، کینوا
- انواع حبوبات :
نخود، عدس، لوبیا
- استویا (Stevia):
استویا یک شیرینکننده طبیعی است که بهطور قابل توجهی سطح قند خون را افزایش نمیدهد.
اگر مبتلا به دیابت هستید به هیچ عنوان از شیرین کننده های معمولی استفاده نکنید. به جای آن باید از جایگزین ها در رژیم خود استفاده کنید.
چگونه باید رژیم غذایی بیماران دیابتی را تنظیم کرد
در حال حاضر، انواع رژیم غذایی دیابتی وجود دارد و شما میتوانید از روشهای مختلف برای اصلاح برنامه غذایی خود استفاده کنید. از رایجترین روشها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
روش بشقاب: در این روش، باید نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاستهای مانند اسفناج و گوجهفرنگی پر کنید، یک چهارم آن را به غذاهای پرپروتئین مانند ماهی، مرغ یا گوشت قرمز کم چرب اختصاص دهید و در یک چهارم باقیمانده، غلات کامل مانند نان سبوسدار یا سبزی نشاستهای مانند سیبزمینی قرار دهید.
از چربیهای سالم مثل روغن زیتون و آجیل در حد کم استفاده کنید و یک سروینگ میوه یا لبنیات کم چرب و یک نوشیدنی (آب، چای یا قهوه شیرین نشده) مصرف کنید.
شمارش کربوهیدرات: این روش برای بعضی از بیماران دیابتی، به خصوص افرادی که انسولین میزنند، مفید است. در صورت تزریق انسولین، باید دوز انسولین را بر اساس مقدار کربوهیدرات مصرفی تنظیم کنید. متخصص تغذیه به شما یاد میدهد که چگونه کربوهیدرات غذاهای مختلف را محاسبه کنید و در هر وعده یا میان وعده چه مقدار کربوهیدرات بخورید.
در نظر گرفتن شاخص گلیسمی (GI) غذاها: در این روش، غذاهای حاوی کربوهیدرات بر اساس تاثیری که روی سطح قند خون دارند، رتبهبندی میشوند. در مورد میزان اثربخشی این راهکار باید با متخصص تغذیه مشورت کنید.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
خوراکیهای چربیسوزغذاهای مضر برای افراد با مزاج گرم و خشک