
برخی غذاها میتوانند خشکی را تشدید کرده، متابولیسم را بیش از حد فعال کنند و مانع افزایش وزن و بهبود وضعیت عمومی شوند. در این نوشته وب سایت ایران رژیم سعی دارد اطلاعات شما را نسبت به غذاهای ممنوعه برای مزاج خشک و لاغر بالا ببرد. همراه ما بمانید.
غذاهای ممنوعه برای مزاج خشک
افراد با مزاج خشک معمولاً دارای بدن گرم و خشک یا سرد و خشک هستند و برای حفظ تعادل، نیازمند غذاهایی با رطوبت و نرمی بیشترند. مصرف غذاهای خشک، تند، پرادویه، شور و بسیار چرب اما بدون رطوبت طبیعی، برای این مزاج ممنوع است.
خوراکهایی مثل کباب بدون چاشنی، انواع فستفود، غذاهای کنسروی و خوراکهای سرخکردنی طولانیمدت، نه تنها رطوبت بدن را کاهش میدهند بلکه باعث ضعف پوست، مو، مفاصل و سیستم عصبی میشوند.
لیست غذاهای مضر برای مزاج خشک
-
انواع گوشتهای دودی یا نمکسود (مانند ماهی دودی، ژامبون)
-
غذاهای سرخکرده غلیظ و پرادویه
-
فستفودها و ساندویچهای خشک
-
خوراکهای حاوی سرکه یا ترشی زیاد
-
کنسروها و غذای آماده
-
دمنوشهای بسیار گرم و خشک مثل دارچین و زنجبیل به صورت افراطی
-
شیرینیهای خشک مثل بیسکویت، شیرینی کشمشی خشک و کیکهای بدون خامه
خوراکی های نامناسب برای مزاج خشک
هر خوراکی که رطوبت کمی داشته باشد یا باعث دفع سریع آب بدن شود، برای مزاج خشک مناسب نیست. آجیل شور و برشته، ادویهجات تند، قهوه، شکلات تلخ زیاد، چیپس و پفک، نمونههایی از این خوراکیها هستند. این موارد موجب تشدید خشکی پوست و کاهش شادابی بافتها میشوند.
غذاهای خشک کننده بدن در مزاج خشک
غذاهایی که خاصیت قابض و آبگیر دارند، بدن افراد خشکمزاج را سریعتر دچار بیآبی میکنند. نمونهها: عدسی بدون روغن و چاشنی، گوشت شتر، نانهای خشک و بیات، برنج سفید بدون روغن و سبزی، و غذاهایی که در هوای گرم و خشک بدون آب کافی مصرف میشوند.
مواد غذایی که خشکی مزاج را تشدید میکنند
-
نمک زیاد
-
ادویهجات خشک و تند (فلفل سیاه، دارچین، زنجبیل به مقدار زیاد)
-
غذاهای دوددیده و کبابی بدون چاشنی مرطوب
-
حبوبات بدون خیساندن و پخت مناسب
-
شیرینیجات خشک و سفت
خوراکیهای افزایش دهنده خشکی بدن
این دسته شامل خوراکیهایی میشود که هم خاصیت خشککنندگی دارند و هم باعث افزایش حرارت داخلی میشوند، مثل: خرما در مصرف زیاد، سوهان، ارده و شیره در فصل گرم، قهوه و کاکائو، و دمنوشهای قوی گرم مثل آویشن یا نعناع غلیظ.
غذاهای ممنوعه در طب سنتی برای مزاج خشک
در منابع طب سنتی، غذاهایی مثل گوشت بز، گوشت شتر، بادمجان سرخکرده، عدس، باقلا، و غذاهای بسیار شور یا تند، برای مزاج خشک توصیه نمیشوند. این خوراکها باعث از بین رفتن لطافت بافتها و سختی حرکات مفاصل میشوند.
میوههای مضر برای مزاج خشک
میوههایی با طبع خیلی گرم یا خیلی خشک، یا میوههای نارس و قابض مثل به نارس، موز نارس، خرمالوی نارس، انار بسیار ترش، و خرمای زیاد، میتوانند خشکی بدن را تشدید کنند. همچنین مصرف زیاد میوه خشک بدون آب یا مصلح، مضر است.
سبزیجات نامناسب برای مزاج خشک
در طب سنتی، سبزیجاتی که طبع گرم و خشک یا سرد و خشک دارند، اگر بدون مصلح مصرف شوند، میتوانند خشکی بدن را تشدید کنند. این سبزیجات اغلب خاصیت قابض یا آبگیر دارند و با کاهش رطوبت بافتها، باعث خشکی پوست، مو و حتی یبوست میشوند.
-
بادمجان: بسیار خشککننده، مخصوصاً سرخشده یا کبابی بدون روغن مناسب.
-
نعناع و ترخون: در مصرف زیاد، باعث خشکی دهان و گلو میشوند.
-
ریحان: مصرف زیاد تازه یا خشکشدهاش رطوبت بدن را کم میکند.
-
کرفس خشک یا خام: ادرارآور و خشککننده بافتها.
-
چغندر پخته بدون آب کافی: خاصیت قابض دارد و رطوبت بدن را کم میکند.
اگر این سبزیجات را با مصلحهای مرطوبکننده (مثل روغن زیتون، ماست شیرین یا آبلیمو) مصرف کنید، اثر خشکی آنها کمتر میشود.
لبنیات مضر برای مزاج خشک
لبنیات بهطور کلی در نگاه اول مرطوبکننده هستند، اما برخی انواع آنها در اثر فرآوری، نمکسود شدن یا کهنهشدن، خاصیت خشککنندگی پیدا میکنند.
-
پنیر شور و کهنه: نمک زیاد و فرآیند کهنهشدن، باعث خشکی بیشتر میشود.
-
ماست ترش: اسیدیته بالا و خاصیت سردی زیادش، در مزاج خشک باعث ضعف هضم و خشکی بافتها میشود.
-
کشک خشک: بهشدت خشککننده و آبگیر.
-
دوغ ترش و گازدار: ادرارآور و کاهشدهنده رطوبت بدن.
-
شیر بسیار چرب و زیاد جوشیده: بهویژه در افرادی که خشکی همراه با گرمی دارند، باعث تشدید خشکی میشود
تنقلات مضر برای مزاج خشک
تنقلات خشک، شور یا پرادویه میتوانند به سرعت رطوبت بدن را کاهش دهند.
-
چیپس و پفک (نمک بالا، روغن نامناسب و خشکی شدید)
-
آجیل شور و برشتهشده
-
بیسکویتهای خشک و شیرینیهای سفت
-
برگههای میوه بدون خیساندن
-
شکلات تلخ غلیظ (مصرف زیاد)
نوشیدنیهای مضر برای مزاج خشک
برخی نوشیدنیها نه تنها رطوبت بدن را تأمین نمیکنند، بلکه باعث دفع بیشتر آب از طریق ادرار میشوند.
-
چای پررنگ: حاوی تانن زیاد، خشککننده و ادرارآور.
-
قهوه: ادرارآور و محرک، کاهشدهنده آب بدن.
-
نوشابههای گازدار: علاوه بر قند و افزودنیها، خاصیت خشککنندگی دارند.
-
دمنوشهای گرم و خشک (دارچین، زنجبیل، آویشن) در مصرف زیاد.
-
شربتهای بسیار شیرین: ایجاد تشنگی بیشتر و دفع آب
غذاهای پرضرر برای مزاج خشک
این دسته شامل هر غذایی است که فاقد رطوبت طبیعی باشد یا حرارت و خشکی بدن را بالا ببرد.
-
گوشتهای دودی، نمکسود و خشکشده
-
غذاهای کنسروی
-
فستفودها و خوراکهای سرخکرده طولانیمدت
-
خوراکهای پرادویه و بسیار شور
-
شیرینیهای خشک صنعتی
تاثیر گوشتها بر مزاج خشک
گوشتها بسته به نوع حیوان و روش پخت، میتوانند اثر متفاوتی بر مزاج خشک داشته باشند:
-
گوشت گوسفند تازه و جوان: در صورت پخت با سبزیهای مرطوب، مناسب است.
-
گوشت مرغ محلی: طبع گرم و نسبتاً خشک دارد، بهتر است همراه با آبلیمو یا سبزیهای مرطوب مصرف شود.
-
گوشت بوقلمون: نسبتاً خشک است و نیاز به مصلح دارد.
-
گوشت گاو و گوساله: طبع سرد و خشک، میتواند خشکی بافتها را تشدید کند.
-
گوشت شتر: به شدت گرم و خشک، مناسب مزاج خشک نیست.
گوشتهای ممنوعه مزاج خشک
-
گوشت شتر (گرم و خشک شدید)
-
گوشت بز (سرد و خشک)
-
گوشت گاو (سرد و خشک)
-
گوشتهای نمکسود، دودی یا خشکشده
-
جگر و دل در مصرف زیاد (خشککننده خون و بافتها)
برای مزاج خشک، بهترین انتخاب گوشت بره یا ماهی تازه آبهای شیرین است، آن هم به شرط پخت ملایم همراه با روغن و سبزیجات مرطوب.
مغزها و خشکبار ممنوعه مزاج خشک
مغزها و خشکبار ذاتاً رطوبت کمی دارند و اغلب طبعشان گرم و خشک یا سرد و خشک است. مصرف آنها در افراد با مزاج خشک، اگر همراه با مصلح یا رطوبتدهنده نباشد، باعث خشکی پوست، کاهش آب بدن، یبوست و حتی بیخوابی میشود.
-
بادام زمینی شور و برشته
-
پسته شور
-
گردوی بو داده
-
فندق و بادام هندی شور
-
کشمش و مویز به مقدار زیاد
-
برگه زردآلو، قیسی، آلو خشک (بدون خیساندن)
-
خرمای زیاد بهویژه در فصل گرم
ادویه های ممنوعه مزاج خشک
ادویهها در طب سنتی به دو دسته کلی گرمخشک و سردخشک تقسیم میشوند. هر دو نوع میتوانند در مصرف زیاد، رطوبت بدن را کاهش دهند.
ادویههای گرم و خشک: فلفل سیاه، زنجبیل، دارچین، زردچوبه، زیره سیاه، هل، جوز هندی، آویشن.
ادویههای سرد و خشک: نعناع خشک، مرزه خشک، سماق زیاد.
اثرات مضر بر مزاج خشک: خشکی دهان، تشدید تشنگی، ضعف پوست و مو، افزایش تحریک عصبی.
غذاهای سرد و خشک برای مزاج خشک
این دسته غذاها، با وجود داشتن طبع سرد، به دلیل خشکی ساختاری باعث کاهش رطوبت طبیعی بدن میشوند و ممکن است سیستم گوارش را هم ضعیف کنند.
-
گوشت بز و گاو (سرد و خشک)
-
عدس و باقلا بدون مصلح
-
نان خشک و بیات
-
ماست ترش
-
برخی میوهها مثل به نارس، موز نارس، خرمالوی نارس
-
برخی سبزیجات خام مثل کرفس خشک و جعفری خشک
غذاهای ممنوعه برای افراد با مزاج خشک
هر خوراکی که رطوبت کمی داشته باشد، یا باعث افزایش حرارت و کاهش آب بدن شود، برای این مزاج ممنوع است.
-
غذاهای دودی یا نمکسود
-
فستفودها
-
خوراکهای سرخکرده طولانیمدت
-
خوراکهای پرادویه و تند
-
انواع شیرینیهای خشک صنعتی
-
حبوبات بدون خیساندن و پخت کامل
لیست کامل خوراکیهای مضر مزاج خشک
برای شفافیت، این لیست بر اساس گروه غذایی دستهبندی شده:
-
گوشتها: شتر، بز، گاو، گوشتهای نمکسود و دودی
-
حبوبات: عدس، باقلا، لپه خشک (بدون مصلح)
-
سبزیجات: بادمجان، کرفس خشک، ریحان و نعناع خشک
-
میوهها: موز نارس، به نارس، خرمالوی نارس، خرما در مصرف زیاد
-
مغزها و خشکبار: گردوی بو داده، پسته شور، بادام زمینی شور، برگههای خشک بدون خیساندن
-
لبنیات: پنیر شور کهنه، ماست ترش، کشک خشک
-
ادویهها: فلفل سیاه، دارچین، زنجبیل، زیره، آویشن خشک، سماق زیاد
-
نوشیدنیها: قهوه، چای پررنگ، نوشابههای گازدار، دمنوشهای خشککننده در مصرف زیاد
غذاهای ناسازگار با مزاج خشک
این دسته شامل غذاهایی است که حتی اگر ارزش غذایی بالایی داشته باشند، به دلیل ماهیت خشکشان میتوانند برای مزاج خشک مشکل ایجاد کنند.
-
نانهای سبوسدار خشک و بیات (در مصرف زیاد)
-
سوهان و گز خشک
-
غذای حاضری بدون آب و روغن (مثل برخی ساندویچها)
-
برنج سفید بدون روغن و سبزیجات
-
گوشتهای کبابی بدون چاشنی مرطوب
غذاهای خشک کننده پوست در مزاج خشک
افراد با مزاج خشک معمولاً پوست نازکتر، لطافت کمتر و غدد چربی فعالتری نسبت به افراد با مزاج مرطوب ندارند. وقتی این افراد غذاهایی بخورند که رطوبت طبیعی بدن را کاهش میدهد یا گردش خون سطحی را مختل میکند، پوستشان به سرعت دچار خشکی، پوستهپوسته شدن و حتی خارش میشود.
-
گوشتهای دودی و نمکسود: سدیم بالا باعث دفع آب از بافتها میشود.
-
ادویهجات تند و خشک: با افزایش گرمای درونی، مایعات بدن را کاهش میدهند.
-
حبوبات خشک و بدون مصلح: ایجاد یبوست و کاهش رطوبت عمومی بدن.
-
آجیل شور و بو داده: چربی مفیدشان کاهش یافته و خاصیت خشککنندگی پیدا میکنند.
-
شیرینیهای خشک صنعتی: قند زیاد و فقدان رطوبت طبیعی باعث خشکی پوست میشود.
خوراکیهای نامناسب برای مزاج خشک در فصل گرم
فصل گرم خود به تنهایی باعث تعریق بیشتر و تبخیر آب بدن میشود. در این شرایط، خوردن غذاهای خشک یا گرم و خشک، دو برابر اثر منفی دارد.
خوراکیهای مضر در تابستان برای مزاج خشک:
-
خرمای زیاد: گرمی و خشکی شدید، تعریق و کمآبی را تشدید میکند.
-
انواع مغزهای شور: دفع سریع آب از بدن.
-
گوشت کبابی بدون چاشنی مرطوب: افزایش حرارت بدن و خشکی پوست.
-
چیپس و پفک: ترکیب نمک و چربی نامناسب، تشدید عطش و خشکی دهان.
-
دمنوشهای گرم مثل دارچین یا زنجبیل: افزایش گرمای داخلی و کاهش آب بدن.
تاثیر غذاهای ممنوعه بر مزاج خشک
غذاهای ممنوعه برای مزاج خشک، دو اثر کلی بر بدن دارند:
-
کاهش مستقیم رطوبت: با خاصیت قابض یا ادرارآور، آب بافتها را کم میکنند.
-
افزایش گرمای داخلی یا خشکی ساختاری: باعث تبخیر بیشتر مایعات داخلی میشوند.
نتایج مصرف مداوم این غذاها:
-
خشکی پوست و مو
-
کاهش انعطافپذیری عضلات و مفاصل
-
یبوست مزمن
-
تشدید استرس و تحریکپذیری عصبی (به دلیل کاهش رطوبت مغز و اعصاب از نگاه طب سنتی)
-
مشکلات خواب و بیخوابی
تاثیر خوراکیهای شور بر مزاج خشک
نمک و خوراکیهای شور، از دیدگاه طب سنتی، طبعی گرم و خشک دارند. در بدن، مصرف زیاد نمک باعث تحریک کلیهها و افزایش دفع ادرار میشود، که این موضوع رطوبت بدن را کاهش میدهد.
تأثیرات بر مزاج خشک:
-
تشدید خشکی پوست و لبها
-
افزایش عطش مداوم
-
کاهش آب مفاصل و افزایش درد یا خشکی حرکات
-
تحریک عصبی و بیخوابی (به دلیل فشار به سیستم عصبی مرکزی)
تاثیر غذاهای فرآوری شده بر خشکی مزاج
غذاهای فرآوریشده، مانند کنسروها، سوسیس و کالباس، چیپس، بیسکویت صنعتی و نوشابهها، نه تنها فاقد رطوبت طبیعی هستند بلکه معمولاً حاوی نمک، قند یا چربیهای ناسالماند.
-
افزودنیهای شیمیایی: بار اضافی روی کبد و کلیه میگذارند، باعث دفع آب بیشتر میشوند.
-
فیبر کم و ساختار خشک: کاهش حرکت روده و ایجاد یبوست.
-
چربیهای ناسالم: کاهش خونرسانی مناسب به پوست و بافتها
⏬مقالات پیشنهادی⏬